आरबीआय आणि एसबीआय विरोधात भाजप नेता पोहोचला दिल्ली कोर्टात

By
टीम झुंजार
-
Spread the love

मुंबई (गुरुदत्त वाकदेकर) : २००० रुपयांच्या वितरणातून काढण्याचा मुद्दा आता दिल्ली उच्च न्यायालयात पोहोचला आहे. वकील आणि भाजप नेते अश्विनी उपाध्याय यांनी याबाबत न्यायालयात जनहित याचिका दाखल केली आहे. कोणत्याही ओळखपत्राशिवाय बँकेत २००० च्या नोटा जमा करणे किंवा बदलणे हे अनियंत्रित, तर्कहीन आणि भारतीय संविधानाच्या कलम १४ चे उल्लंघन करणारे आहे, असे याचिकेत म्हटले आहे. यासोबतच अश्विनी उपाध्याय यांनी आरबीआय आणि एसबीआयला २००० च्या नोटा संबंधित बँक खात्यांमध्येच जमा कराव्यात, जेणेकरून कोणीही इतर बँक खात्यात पैसे जमा करू शकणार नाहीत. त्यामुळे काळा पैसा आणि बेहिशेबी मालमत्ता असलेल्या लोकांना सहज ओळखता येईल, अशा सूचनांची मागणीच केली आहे. भ्रष्टाचार, बेनामी व्यवहार दूर करण्यासाठी आणि नागरिकांचे मूलभूत अधिकार सुरक्षित ठेवण्यासाठी काळा पैसा आणि बेहिशेबी मालमत्ताधारकांविरुद्ध योग्य पावले उचलण्यासाठी केंद्राला निर्देश देण्याची मागणीही त्यांनी केली आहे.

२००० रुपयांच्या वितरणातून बाद केल्याची घोषणा करताना रिझर्व्ह बँकेने सांगितले की, २३ मेपासून बँकांमध्ये त्या बदलता येतील. रिझर्व्ह बँकेच्या मते, ३१ मार्च २०१८ रोजी २००० रुपयांच्या नोटांचे चलन ६.७३ लाख कोटी रुपयांचे होते, जे ३१ मार्च २०२३ पर्यंत ३.६२ लाख कोटी रुपयांवर आले आहे. या नोटा चलनात असलेल्या सर्व नोटांच्या केवळ १०.८ टक्के आहेत.

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने म्हटले आहे की, २००० च्या नोटा ३० सप्टेंबरपर्यंत चलनात राहतील. याचा अर्थ ज्यांच्याकडे सध्या २००० रुपयांच्या नोटा आहेत, त्यांना त्या बँकेत बदलून घ्याव्या लागतील. यासाठी २३ मे ते ३० सप्टेंबर ही मुदत निश्चित करण्यात आली आहे. बँकांनी यापुढे कोणत्याही ग्राहकाला २००० च्या नवीन नोटा देऊ नका, असा सल्लाही रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने दिला आहे. दुसरा प्रश्न असा आहे की, ज्या बँकेत त्यांचे खाते आहे, त्याच बँकेतून कोणताही ग्राहक २००० च्या नोटा बदलू शकतो का? याला उत्तर देताना आरबीआयने स्पष्टपणे सांगितले आहे की, कोणतीही व्यक्ती देशातील कोणत्याही बँकेच्या कोणत्याही शाखेतून एकावेळी २०००० च्या मर्यादेपर्यंत २००० च्या नोटा बदलू शकते. म्हणजेच बँकेत खाते असणे आवश्यक नाही आणि नोटा बदलून घेण्यासाठी लोकांना कोणतीही अतिरिक्त रक्कम मोजावी लागणार नाही. ही सुविधा पूर्णपणे मोफत असेल.

२००० रुपयांची नोट वितरणातून बंद केल्यानंतर आता आरबीआयचे गव्हर्नर शक्तिकांत दास यांनी प्रतिक्रिया दिली आहे. आरबीआयचा २००० रुपयांची नोट आणण्याचा उद्देश पूर्ण झाला आहे. २००० रुपयांच्या नोटा बदलून त्या जमा केल्या जातील, यासाठी चांगली प्रणाली कार्यरत आहे. जेणेकरून सामान्य लोकांना कोणत्याही प्रकारचा त्रास होणार नाही. यासाठी बँकांना पूर्णपणे तयार राहण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत, असंही त्यांनी सांगितलं. आरबीआय गव्हर्नर शक्तिकांत दास यांनी माध्यमांच्या प्रतिनिधींशी संवाद साधला त्यावेळी ते बोलत होते. एका पत्रकारानं ३० सप्टेंबरनंतर नोटेचे काय होणार असे विचारले असता ते म्हणाले, ३० सप्टेंबरनंतर २००० रुपयांच्या नोटा कायदेशीर राहणार नाहीत, असे आम्ही काहीही म्हटलेले नाही.

नोटाबंदीनंतर काढलेल्या नोटांची भरपाई करण्यासाठी २००० रुपयांच्या नोटा बाजारात आणल्या गेल्या. आता बाजारात अधिक मूल्यांच्या नोटांची कमतरता नसल्याने त्या वितरणातून काढण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. २००० रुपयांची नोट कायदेशीर निविदा राहील आणि ती ३० सप्टेंबर २०२३ पर्यंत बँकांमध्ये सहजपणे जमा केली जाईल आणि बदलली जाऊ शकते. चार महिन्यांचा कालावधी देण्यात आला असून, लोक सहज नोट बदलू शकतात. तुम्ही आरामात नोट बदलून घेऊ शकता. ४ महिने नोटा बदलून घेण्यासाठी भरपूर वेळ आहे. जुन्या नोटा बदलून देण्यावर घातलेल्या बंदीला अडचण मानू नका. भारताची चलन व्यवस्थापन प्रणाली अतिशय मजबूत आहे. ५०० रुपयांच्या आणखी नोटा चलनात आणण्याचा निर्णय जनतेच्या मागणीवर अवलंबून असल्याचंही त्यांनी अधोरेखित केलं आहे.

२००० ची नोट आणण्यामागे अनेक कारणे होती आणि धोरणांतर्गत हे पाऊल उचलण्यात आले. लोकांनी जुन्या नोटा बदलण्यावरील बंदी गांभीर्याने घेतली तर चांगले होणार आहे. मात्र, बँकांना नोटा बदलण्याचा डाटा तयार करून २००० च्या नोटांचा तपशील बँकेत ठेवावा लागेल. २००० च्या नोटा बदलण्याची सुविधा सामान्य असेल. २०००च्या नोटा बदलण्यासाठी चार महिन्यांचा अवधी देण्यात आला असून, बँकांमध्ये पूर्ण तयारी करण्यात आली आहे. लोकांनी बँकेत येण्याची घाई करू नये आणि बाजारात इतर नोटांचा तुटवडा नाही. २०००ची नोट वितरणातून काढून घेणे स्वच्छ नोट धोरणाचा भाग आहे आणि आरबीआयच्या चलन व्यवस्थापन प्रणालीचा भाग म्हणून विचार केला पाहिजे. त्यामुळे लोकांनी नोटा बदलताना कोणत्याही प्रकारची भीती बाळगू नये. आरबीआय जे काही अडचणी येतील ते ऐकून घेईल, जनतेला कोणत्याही प्रकारचा त्रास होणार नाही, याची काळजी घेण्यात आली आहे. असंही शक्तिकांत दास म्हणाले.

हे पण वाचा

टीम झुंजार